Thứ nhất, vào tháng 11.2007, có tin Trung Quốc – chính phủ không chính thức thừa nhận hay phản đối – đã sát nhập các hòn đảo này vào tỉnh Hải Nam.

Thái độ cứng rắn

Sau sự thay đổi hành chính này, một đơn vị trên đảo Phú Lâm (Woody Island) thuộc Hoàng Sa được nâng cấp thành thị xã Tam Sa, quản lý Tây Sa (Hoàng Sa), Nam Sa (Trường Sa) và Trung Sa.

Trong một dấu hiệu bày tỏ giận dữ, Việt Nam sau đó để mặc cho xảy ra các vụ biểu tình sinh viên hiếm hoi ở Hà Nội và TP. HCM. Sự kiện đã khiến Bắc Kinh yêu cầu nước láng giềng có “thái độ trách nhiệm” để “tránh gây tổn thương quan hệ song phương”.

Trước đó, cũng có tin nói Trung Quốc tiến hành tập trận quanh Hoàng Sa mà không hề báo cho Việt Nam. Những chuyện này xảy ra trong khi chủ nghĩa quốc gia Việt Nam được khuếch trương nhờ lần đầu tiên nước này có ghế không thường trực trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

Thứ hai, Trung Quốc, trong tháng Bảy năm nay, đòi ExxonMobil rút khỏi hợp đồng khảo sát với PetroVietnam tại vùng biển ngoài khơi miền trung và nam Việt Nam.

	Người dân Việt Nam đã từng có các cuộc phản đối chính phủ Trung Quốc về vấn đề liên quan đến quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa

Còn nhớ hồi đầu năm 2007, Việt Nam ký thỏa thuận trị giá hai tỉ đôla với BP để phát triển mỏ khí ở vùng trũng Nam Côn Sơn.

Nhưng vào tháng Sáu 2007, Trung Quốc buộc BP ngừng hợp tác với Việt Nam. Vẫn cứng cỏi đối chọi, Việt Nam tuyên bố sẽ tái tục thỏa thuận với BP.

Tháng Chín 2008 cũng đánh dấu 50 năm ngày Thủ tướng Bắc Việt Phạm Văn Đồng gửi công hàm cho Thủ tướng Chu Ân Lai thừa nhận tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông.

Trung Quốc đã dùng lá thư, cùng nhiều bằng chứng khác, để biện hộ cho lập trường của mình.

Nhưng quan điểm ngày nay của Việt Nam đã khác. Hội nghị Geneva 1954 đã phân đôi lãnh thổ Việt Nam ở giới tuyến 17. Cả Hoàng Sa và Trường Sa khi ấy nằm trong sự kiểm soát của Nam Việt Nam.

Nhằm bảo đảm được Trung Quốc giúp đỡ trong cuộc chiến chống miền Nam, chính phủ Bắc Việt đã có động thái chính trị tán thành lập trường của Trung Quốc về Biển Đông. Nhưng sau cuộc nội chiến, Việt Nam bắt đầu tuyên bố Hoàng Sa là của mình.

Và trong dịp kỷ niệm lần thứ 50, những người theo chủ nghĩa dân tộc đã đòi chính phủ Việt Nam bác bỏ công hàm kia.